طب سوزنی و بهبود کیفیت خواب: راهکارهایی برای بی‌خوابی مزمن

بی‌خوابی مزمن یکی از شایع‌ترین اختلالات خواب است که تأثیرات قابل‌توجهی بر کیفیت زندگی بیماران دارد. بسیاری از افراد مبتلا به بی‌خوابی، علاوه بر مشکلات در به خواب رفتن یا حفظ خواب، دچار خستگی روزانه، کاهش تمرکز، اضطراب و حتی دردهای عضلانی می‌شوند. در سال‌های اخیر، توجه به روش‌های درمانی مکمل مانند طب سوزنی به‌عنوان راهی مؤثر برای بهبود خواب افزایش یافته است. این روش سنتی که ریشه در طب چینی دارد، امروزه با پشتوانه علمی قابل قبولی در مدیریت اختلالات خواب، از جمله بی‌خوابی مزمن، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله سایت دکتر اردشیر عامری – مرکز لیزر اندولیفت اصفهان به بررسی طب سوزنی و بهبود کیفیت خواب می‌پردازیم.

تعریف بی‌خوابی مزمن

بی‌خوابی مزمن به حالتی گفته می‌شود که فرد حداقل سه شب در هفته و به مدت سه ماه یا بیشتر دچار اختلال در شروع خواب، تداوم خواب یا بیدار شدن‌های مکرر در نیمه‌شب باشد. این اختلال معمولاً با عواملی چون استرس، اضطراب، دردهای مزمن اسکلتی-عضلانی، اختلالات روان‌پزشکی و برخی بیماری‌های مزمن همراه است. یکی از پیامدهای اصلی بی‌خوابی، کاهش عملکرد روزانه و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا، دیابت و افسردگی است.

نقش دردهای اسکلتی-عضلانی در بی‌خوابی

در تخصص ارتوپدی، بیماران زیادی با دردهای مزمن عضلانی، التهابات مفصلی و گرفتگی‌های موضعی مراجعه می‌کنند. این دردها اغلب با اختلالات خواب همراه هستند. به‌ویژه بیماران مبتلا به کمردرد مزمن، آرتروز یا سندرم درد میوفاسیال، مستعد بی‌خوابی‌های مقاوم به درمان دارویی هستند. چرخه معیوبی از درد و بی‌خوابی شکل می‌گیرد که هر کدام موجب تشدید دیگری می‌شود. در این میان، استفاده از روش‌های غیر دارویی مانند طب سوزنی می‌تواند در قطع این چرخه مؤثر باشد.

اصول علمی طب سوزنی در درمان بی‌خوابی

طب سوزنی شامل فرو کردن سوزن‌های نازک و استریل در نقاط خاصی از بدن است که به اعتقاد طب چینی، مسیرهای انرژی یا «مریدین‌ها» را تنظیم می‌کنند. از دیدگاه علم پزشکی مدرن، طب سوزنی با تحریک اعصاب محیطی و آزادسازی مواد شیمیایی مانند سروتونین، ملاتونین و اندورفین در مغز و نخاع، باعث کاهش استرس، تسکین درد و تنظیم ریتم خواب می‌شود. این فرآیندها در بهبود کیفیت خواب نقش بسزایی دارند.

مطالعات متعددی نشان داده‌اند که طب سوزنی می‌تواند زمان شروع خواب را کاهش دهد، مدت زمان خواب را افزایش دهد و کیفیت خواب را ارتقا بخشد. از سوی دیگر، طب سوزنی برخلاف داروهای خواب‌آور، فاقد عوارض جانبی نظیر خواب‌آلودگی روزانه، اعتیاد یا تحمل دارویی است.

نواحی مهم در طب سوزنی برای درمان بی‌خوابی

در طب سوزنی نقاط خاصی برای درمان بی‌خوابی مورد استفاده قرار می‌گیرند که بسته به نوع مشکل و شرایط بیمار انتخاب می‌شوند. از جمله مهم‌ترین نقاط می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نقطه Shenmen (HT7): این نقطه در ناحیه مچ دست قرار دارد و تأثیر مهمی بر کاهش اضطراب و تنظیم خواب دارد.

• نقطه Sanyinjiao (SP6): در قسمت داخلی ساق پا واقع شده و در تعادل هورمونی و بهبود خواب مؤثر است.

• نقطه Anmian: به معنای «خواب آرام» بوده و پشت گوش قرار دارد. تحریک این نقطه مستقیماً باعث آرامش سیستم عصبی و بهبود کیفیت خواب می‌شود.

• نقطه Baihui (GV20): در مرکز فرق سر قرار دارد و تحریک آن با تنظیم عملکرد مغز و سیستم عصبی مرکزی مرتبط است.

کاربرد طب سوزنی در درمان بیماران ارتوپدی

برای متخصصین ارتوپدی، طب سوزنی می‌تواند به‌عنوان روش مکمل درمانی در بیماران مبتلا به دردهای مزمن مفصلی، عضلانی و ستون فقرات استفاده شود. بسیاری از این بیماران علاوه بر دردهای موضعی، از بی‌خوابی شکایت دارند. درمان همزمان درد و بی‌خوابی با کمک طب سوزنی، نه تنها از مصرف بیش از حد داروهای خواب‌آور و ضددرد می‌کاهد، بلکه موجب بهبود روحیه و انگیزه بیماران برای مشارکت در توانبخشی می‌شود.

در برخی از بیماران مبتلا به سندرم درد میوفاسیال، طب سوزنی به‌صورت هم‌زمان با dry needling به کار می‌رود و نتایج خوبی در کاهش نقاط ماشه‌ای عضلات و افزایش کیفیت خواب حاصل می‌شود.

تعداد جلسات و روند درمان

درمان با طب سوزنی برای بی‌خوابی معمولاً به ۱۰ تا ۱۵ جلسه به‌صورت هفتگی یا دو بار در هفته نیاز دارد. در بیشتر بیماران، بهبود خواب از جلسات سوم یا چهارم قابل‌مشاهده است. هر جلسه حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه به طول می‌انجامد و با انتخاب نقاط اختصاصی بر اساس شرح حال بیمار طراحی می‌شود.

تداوم درمان برای دستیابی به نتایج پایدار اهمیت زیادی دارد. برخی از بیماران نیز با جلسات نگهدارنده ماهانه، سطح مطلوب خواب خود را حفظ می‌کنند.

مزایای طب سوزنی در درمان بی‌خوابی نسبت به دارودرمانی

• عدم ایجاد وابستگی و تحمل دارویی

• عدم اختلال در عملکرد روزانه

• امکان درمان همزمان درد و اختلال خواب

• بهبود روحیه و کاهش اضطراب و افسردگی همراه

• قابل استفاده در سالمندان، زنان باردار و افرادی که مصرف دارو برایشان محدود است

نکات مهم برای استفاده ایمن از طب سوزنی

• انتخاب درمانگر آموزش‌دیده و دارای مجوز رسمی

• استفاده از سوزن‌های استریل و یک‌بارمصرف

• بررسی سوابق پزشکی بیمار به‌ویژه در افراد دارای اختلالات خونریزی، مشکلات پوستی یا مصرف داروهای ضدانعقاد

• پرهیز از انجام طب سوزنی بلافاصله بعد از مصرف وعده غذایی سنگین یا در حالت خستگی شدید

نتیجه‌گیری

طب سوزنی، روشی ایمن، مؤثر و کم‌عارضه برای درمان بی‌خوابی مزمن به‌ویژه در بیمارانی است که هم‌زمان با مشکلات ارتوپدی مانند دردهای عضلانی و مفصلی دست و پنجه نرم می‌کنند. بهره‌گیری از این روش می‌تواند در کنار مداخلات پزشکی تخصصی، بهبود کیفیت خواب، کاهش درد و ارتقای سلامت کلی بیماران را به همراه داشته باشد. با گسترش آموزش این روش و استفاده صحیح از آن، متخصصان ارتوپدی می‌توانند نقش مؤثری در کاهش بار دارویی و ارتقای کیفیت زندگی بیماران خود ایفا کنند.

صفحه اینستاگرام دکتر اردشیر عامری – لیزر اندولیفت اصفهان

لیزر اندولیفت اصفهان در سایت کلینیک ۲۴ و سایت دکتر آف

 لیفت صورت با نخ اصفهان | تزریق ژل و بوتاکس اصفهان | متخصص طب سوزنی اصفهان

مطالب پیشنهادی برای مطالعه بیشتر :

ویژگی افراد کاندید برای انجام لیزر اندولیفت

پیشگیری از عوارض احتمالی لیزر اندولیفت

برطرف شدن چین و چروک با تزریق ژل پشت و دور لب